کد مطلب:33732 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:100
[صفحه 308] نتیجه ی عاجل و فوری نداشته باشد، اما نباید این اقدام مهم را به این علت ترك نمود. ثمره ی بسیاری از كارها مدت ها بعد آشكار می شود. داوری درین باره كاملا بستگی دارد به شناخت فرد از جامعه و جهان. این شناخت است كه معلوم می كند آیا كار ثمربخش هست یا خیر و نیز معلوم می كند كه آیا ثمره ی این كار در كوتاه مدت بدست می آید یا در دراز مدت. فقیهی كه دنیا را بخوبی نمی شناسد و نمی داند كه قیامهای مردمی یا عمل اجتماعی چگونه تاثیر می بخشند و اعتراضات چگونه سنت می شوند و نمی داند كه یك عمل اجتماعی چگونه انسانها را تحت تاثیر قرار می دهد، تاثیر را فقط، در تاثیر آنی و عاجل محدود و منحصر می بیند. لذا می گوید كه این فریاد كشیدنها فقط رنج اسارت و گرفتاری را همراه دارد و هیچ تاثیر دیگری به بار نمی آورد. فقیه دیگر تاریخ و احوال روزگار را بهتر می شناسد و لذا تصویر دقیق تر و صائب تری از تاثیر سنتهای اجتماعی بر نسلهای آینده دارد و لذا مفهوم تاثیر نزد او عمق و مفاد دیگری می یابد. همچنانكه گفته شد در تمام این موارد، روایات و آیات و مستندات استنباط یكسان اند. فقط معنای «تاثیر» تغییر یافته است و این تغییر نیز ناشی از شناخت بیشتر دنیاست. در كتاب لغت نمی توان این اعماق را در كلمه ی «تاثیر» یافت. فقیهی كه فقط با كتاب لغت سر و كار دارد، هرگز نمی تواند بفهمد كه «تاثیر» به كدام معناست؟ این را باید از دنیای خارج بدست آورد.
در فتاوایی كه در این بحث از امام خواندیم البته حصول بعضی فواید مورد نظر بوده است. ممكن است كه امر به معروف و نهی از منكر به سقوط ظالم یا رفع ظلم منتهی نشود، اما از آن فواید دیگری حاصل می گردد و آن فتاوا با ملاحظه ی همین فواید صادر شده اند. یكی از فواید نهی از منكر علماء این است كه فی المثل دامن شان از ننگ اتهام سازش با عمله ی ظلم پاك می شود و مردم آنان را به همدستی با ظالمان منسوب نمی كنند. حق مطلب این است كه هیچ انسان عاقلی، كار كاملا بی فایده نمی كند. شارع نیز از مردم چنین چیزی را نخواسته است. در یك جامعه ی مسلمان این امر بسیار مهمی است كه صدایی علیه ظلم برخیزد. ممكن است كه این بانگ
صفحه 308.